Atonia żołądka to stan charakteryzujący się utratą napięcia mięśniowego ścian żołądka, spowodowany uszkodzeniem włókien nerwowych lub ogólnym osłabieniem organizmu. Do choroby mogą prowadzić poważne schorzenia, takie jak zapalenie otrzewnej, infekcje, zawał serca, operacje, urazy, nagła utrata wagi czy silny stres. Główne objawy to ból w nadbrzuszu, odbijanie, nudności oraz nasilenie dolegliwości po posiłku.

Atonia żołądka to zaburzenie perystaltyki i napięcia ścian żołądka, które występuje rzadko, zwykle w kontekście poważnych schorzeń, po ciężkich operacjach lub w wyniku silnego stresu. Objawy atonii często są mylone z innymi chorobami przewodu pokarmowego, co może utrudniać postawienie trafnej diagnozy. Specjaliści z zakresu gastroenterologii zauważają, że choroba ta często rozwija się u osób astenicznych, niedożywionych. Niewłaściwa dieta, w tym przejadanie się oraz niska zawartość błonnika, może sprzyjać utracie napięcia żołądka. Nowoczesne leczenie koncentruje się na terapii choroby podstawowej i przywróceniu prawidłowej motoryki żołądka, a operacja rzadko jest wskazana, ponieważ dolegliwość może nawracać po zabiegach chirurgicznych.

Przyczyny atonii żołądka

Ostra atonia żołądka pojawia się, gdy dochodzi do zaburzenia unerwienia ścian żołądka na skutek uszkodzeń układu nerwowego lub wpływu określonych czynników. Może wystąpić po zawale serca, rozlanym zapaleniu otrzewnej czy ciężkim zapaleniu płuc. Tworzenie się zakrzepów w naczyniach żołądka oraz zwężenie okolicy odźwiernika również mogą prowadzić do tego schorzenia. W chirurgii atonia może wystąpić w wyniku uszkodzeń żołądka, rdzenia kręgowego podczas operacji, jak i w okresie pooperacyjnym. Poważne infekcje, takie jak dur brzuszny, borelioza, legionelloza, zatrucie jadem kiełbasianym, bruceloza, również mogą przyczyniać się do osłabienia napięcia mięśni żołądka.

Choroba ta często występuje u osób niedożywionych, z anoreksją lub dystrofią żywieniową. W takich przypadkach napięcie mięśni brzucha jest obniżone, a ściany brzucha są zwiotczałe i rozciągnięte. Osoby z wrodzonym rozciągnięciem żołądka lub nabytym wypadaniem (gastroptoza) mają podwyższone ryzyko rozwoju atonii.

Atonia żołądka związana z zaburzeniami odżywiania rozwija się na skutek ciągłego podrażniania receptorów w części odźwiernikowej żołądka przez zbyt duże, nieodpowiednio rozdrobnione pokarmy, toksyny oraz substancje drażniące. W przypadku ciężkich chorób ogólnych patogeneza jest złożona, obejmując zaburzenia zarówno funkcji wydzielniczej, jak i motorycznej, co w efekcie prowadzi do niedowładu żołądka. Choroby ośrodkowego układu nerwowego i układu hormonalnego mogą zakłócać produkcję hormonów regulujących pracę przewodu pokarmowego.

Atonia żołądka objawy

Objawy choroby są niespecyficzne i często zbliżone do innych chorób układu pokarmowego. Pacjenci odczuwają ucisk i ciężkość w nadbrzuszu, wzdęcia oraz bóle brzucha. Charakterystyczne są zgaga, nudności, odbijanie powietrzem i jedzeniem, a także nieprzyjemny zapach z ust. Mogą występować wymioty dużymi ilościami płynnej treści, często zmieszanej z resztkami pokarmowymi. Typowe jest szybkie uczucie sytości już po niewielkiej ilości jedzenia. W ostrym przypadku rozszerzenia żołądka pacjent może być blady, spocony, z objawami tachykardii i obniżonym ciśnieniem krwi.

Podczas badania pacjenta można zauważyć wybrzuszenie w okolicy żołądka oraz słyszalny odgłos pluskania przy palpacji. Stukanie brzucha ujawnia charakterystyczny dźwięk „bębna” wskazujący na nagromadzenie płynów. Granice żołądka mogą być znacznie rozszerzone w kierunku prawej strony i do dołu. Po założeniu sondy żołądkowej płynna treść zostaje szybko usunięta, co przynosi pacjentowi ulgę. Brak odpowiedniego leczenia może prowadzić do zaburzeń krążenia w ścianie żołądka, a nawet jego pęknięcia. Zastój treści często powoduje zapalenie błony śluzowej żołądka.

Atonia żołądka rozpoznanie

Podstawą diagnostyki atonii żołądka jest gastrografia lub endoskopia przewodu pokarmowego (esofagogastroduodenoskopia). Zdjęcia rentgenowskie z kontrastem pokazują charakterystyczny obraz choroby: kontrast, wchodząc do żołądka, natychmiast opada na jego dno. Perystaltyka jest znacznie osłabiona, a żołądek przybiera wydłużony, pionowy kształt z obniżonym dnem. Ewakuacja kontrastu jest spowolniona, a jego pozostałości mogą utrzymywać się w żołądku nawet po sześciu godzinach od badania.

Endoskopia ujawnia powiększoną jamę żołądka wypełnioną dużą ilością zalegającej treści. Fałdy błony śluzowej są zachowane, jednak perystaltyka jest słaba. Manometria dożołądkowa oraz elektrogastrografia pomagają ocenić aktywność mięśni żołądka, często wykazując znaczne zmiany w czasie i niskie fale perystaltyczne.

Atonię żołądka należy różnicować z innymi chorobami układu pokarmowego. Jeśli nudnościom i wymiotom towarzyszą zawroty głowy, szumy uszne lub utrata słuchu, konieczne jest wykluczenie zespołu Meniere’a. Powtarzające się wymioty bez wyraźnej utraty masy ciała mogą mieć podłoże psychogenne. Jeżeli ból brzucha ustępuje po wymiotach, może to sugerować obecność wrzodu żołądka. Kwasowość soku żołądkowego przy atonii jest zazwyczaj normalna lub lekko podwyższona. Znaczące odchylenia pH mogą wskazywać na inne choroby.

Atonia żołądka leczenie

Pacjenci powinni być pod stałą opieką gastroenterologa, specjalisty zajmującego się chorobą podstawową, psychoterapeuty, dietetyka i fizjoterapeuty. Po postawieniu diagnozy konieczne jest opróżnienie żołądka za pomocą grubej sondy, aby zapobiec jego pęknięciu. Kluczowe jest leczenie choroby podstawowej, a dieta pacjenta powinna być lekkostrawna, bogata w błonnik i witaminy, podawana w małych porcjach 7-10 razy dziennie.

Farmakoterapia obejmuje leki pobudzające motorykę żołądka, witaminy i środki wzmacniające. W przypadku ciężkiego osłabienia mogą być stosowane sterydy anaboliczne i białka hydrolizowane. Leki wspomagające regenerację tkanek również są wskazane. W przypadku niedociśnienia zaleca się suplementację potasu i wapnia, a przy jego ciężkiej postaci – stosowanie neostygminy.

Atonia żołądka rokowanie, zapobieganie, powikłania, śmiertelność, występowanie przypadki choroby w Polsce, jaki lekarz leczy, jaki szpital, jaki odział szpitalny

Powikłania nieleczenia atonii żołądka: Nieleczona atonia żołądka może prowadzić do poważnych powikłań. Przewlekłe problemy trawienne mogą skutkować niedożywieniem i utratą masy ciała, co osłabia organizm. Może dojść do odwodnienia z powodu częstych wymiotów oraz zaburzeń elektrolitowych. Przewlekłe wzdęcia i dyskomfort mogą negatywnie wpływać na jakość życia oraz prowadzić do depresji. Dodatkowo, przewlekłe zgagi i refluks żołądkowo-przełykowy mogą uszkadzać przełyk, zwiększając ryzyko powstania raka przełyku.

Śmiertelność związana z atonią żołądka: Atonia żołądka sama w sobie rzadko jest bezpośrednią przyczyną śmierci. Jednak nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań, które zwiększają ryzyko śmiertelności. Przewlekłe niedożywienie i odwodnienie mogą osłabić organizm, zwiększając podatność na infekcje i inne choroby. Ciężkie zaburzenia elektrolitowe wynikające z wymiotów mogą prowadzić do arytmii serca i niewydolności narządów. Długotrwały refluks może przyczyniać się do rozwoju raka przełyku, który wiąże się z wysoką śmiertelnością.

Zapobieganie atonii żołądka: Zapobieganie atonii żołądka obejmuje zdrowy styl życia i odpowiednią dietę. Unikanie spożywania dużych posiłków, tłustych i ciężkostrawnych potraw może pomóc w utrzymaniu prawidłowej motoryki żołądka. Regularna aktywność fizyczna wspiera prawidłowe trawienie. Ważne jest również kontrolowanie stresu, który może wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego. W przypadku chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, odpowiednie zarządzanie nimi może zmniejszyć ryzyko rozwoju atonii żołądka. Regularne konsultacje z lekarzem pozwalają na wczesne wykrycie i leczenie potencjalnych problemów.

Rokowanie w leczeniu atonii żołądka: Rokowanie w leczeniu atonii żołądka zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania choroby. Wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia pacjenta. Terapie farmakologiczne, takie jak prokinetyki, mogą wspomagać motorykę żołądka, a zmiany w diecie mogą złagodzić objawy. W przypadkach ciężkich, może być konieczne leczenie chirurgiczne. Regularne monitorowanie i dostosowanie terapii pozwala na skuteczne zarządzanie objawami. Przy odpowiedniej opiece, większość pacjentów może prowadzić normalne życie.

Atonia żołądka występowanie w Polsce: Atonia żołądka w Polsce występuje zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, z nieznaczną przewagą przypadków u kobiet. Najczęściej diagnozowana jest u osób w wieku średnim i starszym, zwłaszcza u pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca czy choroby neurologiczne. Statystyki pokazują, że atonia żołądka stanowi około 5% wszystkich przypadków gastroparezy. W ostatnich latach odnotowuje się wzrost zachorowań, co jest związane z rosnącą liczbą osób starszych oraz wzrostem chorób przewlekłych.

Do jakiego lekarza się udać na wizytę, jaki oddział szpitalu leczy atonię żołądka: Pacjent z objawami atonii żołądka powinien udać się do gastrologa, specjalisty chorób układu pokarmowego. W szpitalu leczenie tego schorzenia prowadzone jest na oddziałach gastroenterologicznych lub klinikach chirurgii ogólnej, gdzie dostępne są odpowiednie diagnostyki i terapie. W przypadkach powikłań może być konieczna konsultacja z endokrynologiem lub neurologiem, zwłaszcza jeśli atonia żołądka jest wynikiem chorób przewlekłych. Współpraca między specjalistami zapewnia kompleksową opiekę i skuteczne zarządzanie chorobą.